Cel: Angiogeneza jest procesem niezbędnym do progresji raka. Złożona sieć bodźców pochodzących od guza i z mikrośrodowiska reguluje angiogenezę. VEGF, TGF-β1, IL-8 i TNF należą do czynników angiogennych, które odgrywają kluczową rolę w tworzeniu naczyń. Celem pracy była ocena wydzielania h-VEGF, TGF-β1, IL-8 i TNF przez ludzkie linie raka jajnika. Materiał i metoda: Linie OVA 2, OVA 4, OVA 9, OVA 11 oraz OVA 14 zostały ustalone samodzielnie. Komórki pochodziły z pierwotnych lub przerzutowych guzów jajnika pochodzenia nabłonkowego lub nienabłonkowego. Linie SK-OV-3, MDAH 2774, CAOV-1 oraz OVP-10 pochodziły z innych źródeł. Stężenie VEGF, TGF-β1 i IL-8 określano w supernatantach hodowli komórkowych w teście ELISA. Wyniki: Linia OVA 11 wydzielała wszystkie badane cytokiny. Linia MDAH 2774 była źródłem h-VEGF, TGF-β1, IL-8. Linia SK-OV-3 wydzielała h-VEGF oraz IL-8. Linia OVA 4 wydzielała TGF-β1 i TNF. TNF był jedyną cytokiną wydzielaną przez linie CAOV-1, OVA 2 oraz OVA 9. Linia OVA 14 nie wydzielała żadnej spośród badanych cytokin. Wnioski: Badane linie komórkowe stanowią heterogenną grupę nowotworów wydzielających cytokiny o właściwościach angiogennych i wydają się interesującym panelem do badań nad procesami angiogenezy czy terapii celowanej.

Cel: Porównanie zgodności wyników badań histopatologicznych materiału przed- i pooperacyjnego u kobiet chorujących na nabłonkowe nowotwory złośliwe błony śluzowej trzonu macicy oraz ocena wartości diagnostycznej abrazji wykonywanej u pacjentek z patologią endometrium. Materiał i metoda: Materiałem poddanym analizie były wyniki badań histopatologicznych pacjentek, u których w pooperacyjnym badaniu histopatologicznym stwierdzono występowanie nowotworu złośliwego błony śluzowej trzonu macicy. Wszystkie zabiegi operacyjne zostały przeprowadzone na Oddziale Klinicznym Ginekologii Onkologicznej WSS im M. Kopernika w Łodzi w latach 2010–2015. Uzyskane wyniki porównano z rozpoznaniami przedoperacyjnymi, ustalonymi na podstawie oceny materiału tkankowego pochodzącego z zabiegów łyżeczkowania jamy macicy. Zdecydowana większość zabiegów abrazji była przeprowadzana poza Oddziałem Klinicznym Ginekologii Onkologicznej w Łodzi. Analiza objęła 115 pacjentek. Wyniki: Zgodność histopatologiczna wyników uzyskana w badanej grupie w odniesieniu do rodzaju nowotworu wyniosła 86,96%. Zgodność stopnia zróżnicowania nowotworu (oceniana w przypadku raka endometrioidalnego) wyniosła jedynie 53,9%. Najczęściej występującym nowotworem w badanej grupie był rak endometrioidalny. Zgodność rozpoznań histopatologicznych dla raka endometrioidalnego G1 wyniosła 30,3%, dla raka endometrioidalnego G2 – 73,1%, natomiast dla raka endometrioidalnego G3 – 37,5%. Przedoperacyjnie stopień złośliwości nowotworu był przeszacowany w 10,75% przypadków. W 30,11% przypadków zaobserwowano jego niedoszacowanie. Najczęściej odnotowywano zmianę stopnia z G1 na G2. Wnioski: Konsultacja przedoperacyjna wyników badań z doświadczonymi w onkologii patologami przed podjęciem decyzji leczniczych, jak również leczenie i ocena pooperacyjna w ośrodkach dysponujących doświadczeniem w zakresie onkologii ginekologicznej wydają się mieć istotne znaczenie w prognozowaniu rezultatów leczenia w tej grupie chorych.

Wstęp: Rak jajnika jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych żeńskich narządów płciowych oraz główną przyczyną umieralności z powodu tych nowotworów – odpowiada za 50% zgonów wśród chorych z nowotworami kobiecego układu płciowego. Cele: Omówienie i ocena występowania raka jajnika w irackiej prowincji Majsan w celu zwiększenia świadomości i zainteresowania badaniami przesiewowymi i wczesnym rozpoznaniem choroby poprzez określenie częstości występowania omawianego nowotworu wśród kobiet zamieszkujących region Majsan. Metody: Badanie trwało sześć miesięcy. Uzyskano liczne dane z Centrum Onkologii Al-Shifaa w prowincji Majsan w Iraku. W okresie od września 2016 do lutego 2017 roku odnotowano 50 przypadków raka jajnika wśród ogółem 282 przypadków nowotworów narządów płciowych. Od każdej pacjentki zebrano pełny wywiad. Wyniki: Badanie wykazało, że rak jajnika stanowił 17,73% nowotworów. Rozpoznawano go zwykle u kobiet w wieku 60–70 lat (30%). Pacjentki częściej (o 1,5 razy) zamieszkiwały rejony wiejskie. Najczęstszym typem histopatologicznym był surowiczy rak jajnika (46%). Chorobę zwykle rozpoznawano w stadium III i IV, co stanowiło 76% przypadków. Wnioski: Rak jajnika to trzeci co do częstości nowotwór żeńskich narządów płciowych. Występował częściej u kobiet w wieku 60–70 lat. Wyniki dotyczące wywiadu rodzinnego nie były istotne. Najczęstszy typ histopatologiczny stanowił surowiczy rak jajnika. Chorobę rozpoznawano przeważnie w zaawansowanym stadium – III i IV.

Rak piersi współistniejący z ciążą stanowi 10–20% wszystkich nowotworów piersi u kobiet poniżej 30. roku życia. Jego diagnostyka i leczenie wymagają uwzględnienia ryzyka poszczególnych metod postępowania dla zarodka lub płodu. Za badania bezwzględnie przeciwwskazane w ciąży uważa się tomografię komputerową i pozytonową tomografię emisyjną. Standardem leczenia jest zabieg operacyjny: mastektomia radykalna, którą można przeprowadzić na każdym etapie ciąży, lub operacja oszczędzająca pierś, zalecana wyłącznie w III trymestrze. Chemioterapię opartą na doksorubicynie i antracyklinach uważa się za względnie bezpieczną w II i III trymestrze. Przeciwwskazane są: leczenie hormonalne, stosowanie trastuzumabu i bifosfonianów. Szczególne ograniczenia dotyczą stosowania radioterapii. Skutki wewnątrzmacicznej ekspozycji na promieniowanie zależą od okresu ciąży, dawki promieniowania oraz mocy dawki. Narażenie na promieniowanie w okresie preimplantacji może prowadzić do śmierci zarodka lub popromiennej karcynogenezy. W okresie organogenezy istnieje ryzyko opóźnienia wzrostu płodu oraz powstania malformacji narządowych. Ekspozycja na promieniowanie pomiędzy 8. a 25. tygodniem ciąży wiąże się z ryzykiem rozwoju upośledzenia umysłowego, mikrocefalii i karcynogenezy. Powyżej 25. tygodnia ciąży stwarza wyłącznie ryzyko karcynogenezy. Oszacowano, że zastosowanie u kobiet ciężarnych terapeutycznych dawek radioterapii na obszar klatki piersiowej wiąże się z niedopuszczalną ekspozycją płodu na promieniowanie. Jedyną metodą napromieniania dopuszczalną w ciąży, w I i II trymestrze, jest śródoperacyjna radioterapia wiązką elektronową na obszar loży po guzie piersi. Decyzja o podjęciu i kontynuacji leczenia onkologicznego u ciężarnych kobiet powinna być poprzedzona szczegółową analizą potencjalnych korzyści i ryzyka oraz uwzględniać wolę pacjentki.

Nawrót choroby może mieć charakter wznowy miejscowej w obszarze usuniętego guza (albo w samej macicy po radioterapii) bądź w najbliższym sąsiedztwie przez ciągłość szerzenia się procesu nowotworowego lub też przerzutu. U około 30% pacjentek nawrót jest bezobjawowy i rozpoznaje się go podczas rutynowych badań kontrolnych, u około 35–40% pierwszym objawem jest krwawienie z pochwy, a u 16% – dolegliwości bólowe w obszarze miednicy. Należy pamiętać, że pierwszym objawem nawrotu miejscowego mogą być zaburzenia mikcji. Do niedawna pacjentów z nawrotem w miejscu po uprzednim leczeniu promieniami nie kwalifikowano do powtórnej radioterapii, głównie ze względu na narządy krytyczne, a dokładniej – dawki, jakie zostały tam zdeponowane podczas pierwotnego leczenia. Obecnie dynamiczny rozwój nowych technik planowania i realizacji leczenia z wykorzystaniem zewnętrznej wiązki promieniowania pozwala w wybranych przypadkach na rozważenie powtórnej radioterapii danego obszaru. Jednak planowanie i realizacja takiego leczenia są trudne i żmudne, wymagają zastosowania wysokospecjalistycznych technik radioterapii oraz indywidualnego podejścia. W artykule przedstawiono opis przypadku pacjentki z nawrotem choroby w kikucie pochwy po kompleksowym leczeniu i omówiono elementy, które należy uwzględnić w trakcie planowania i realizacji powtórnej radioterapii.

Mięsak gładkokomórkowy macicy to rzadki nowotwór złośliwy odpowiadający za około 1% przypadków nowotworów narządów rodnych. Nowotwór ten występuje głównie u kobiet w okresie pomenopauzalnym i jest znany z agresywnego przebiegu, wczesnego rozsiewu oraz złego rokowania. Przeprowadzenie dokładnej diagnostyki różnicującej mięsaka gładkokomórkowego i mięśniaków jest trudne, zwłaszcza w przypadku zmian degeneracyjnych tych drugich. W pracy przedstawiono przypadki dwóch kobiet w okresie pomenopauzalnym, u których w macicy stwierdzono obecność masy wykazującej zmianę torbielowatą. W ramach diagnostyki klinicznej wykonano biopsję aspiracyjną, badanie ultrasonograficzne, tomografię komputerową oraz oznaczono stężenia markerów nowotworowych w surowicy krwi w celu zróżnicowania mięsaka gładkokomórkowego i mięśniaka. Chociaż wszystkie badania dały wynik ujemny dla nowotworu złośliwego, badanie histopatologiczne potwierdziło rozpoznanie mięsaka gładkokomórkowego macicy. Dopóki nie będzie dostępna dokładna metoda diagnozowania przedoperacyjnego, w przypadku kobiet w okresie pomenopauzalnym z rozpoznaniem zwyrodnienia torbielowatego mięśniaka macicy należy śródoperacyjne założyć obecność nowotworu złośliwego w celu uniknięcia dootrzewnowego rozsiewu komórek nowotworowych.

Ciążowa neoplazja trofoblastu może rozwinąć się jako powikłanie zaśniadu groniastego, ciąży donoszonej, pozamacicznej, zakończonej zarówno poronieniem, jak i w wyniku zabiegu. Rozpoznanie możliwe jest w oparciu o sam poziom ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej, bez konieczności potwierdzenia histopatologicznego. Istotne jest rozróżnienie tej jednostki chorobowej od zaśniadu groniastego, jako że sposoby leczenia obu chorób różnią się. Niemniej jednak ciążowa neoplazja trofoblastyczna rozwijająca się w następstwie ciąży donoszonej, pozamacicznej lub zakończonej poronieniem bądź zabiegiem przerwania ciąży może być trudna do rozpoznania z powodu braku potwierdzenia w postaci materiału tkankowego. W takich przypadkach wykładnikiem objawów chorobowych może być czas od ostatniej ciąży do obecnego stanu ciążowego w połączeniu z nieadekwatnie wysokim stężeniem ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej oraz wielkością zmian obecnych w macicy. Zabieg łyżeczkowania jamy macicy odgrywa ograniczoną rolę w leczeniu ciążowej neoplazji trofoblastycznej. W niniejszej pracy przedstawiamy przypadek ciążowej neoplazji trofoblastu, która rozwinęła się po przebytym poronieniu, w celu przypomnienia, iż choroba ta może wystąpić jako powikłanie każdej ciąży, nie tylko zaśniadowej.