LOGO
pl en

Rola zaburzeń genu PTEN w etiopatogenezie raka endometrium

Tomasz Kubiatowski1, Elżbieta Starosławska2, Jacek Wojcierowski1

Affiliacja i adres do korespondencji
GIN ONKOL, 2005, 3 (1), p. 40-46
Streszczenie

Nowotworami endometrium diagnozowanymi najczęściej w codziennej praktyce są sporadyczne raki endometrium, które pod względem biologicznym i klinicznym podzielić można na dwa typy, tj. nowotwory estrogenowo zależne (typ I) oraz estrogenowo niezależne (typ II). Nowotwory zaliczane do typu I charakteryzują się przede wszystkim obecnością mutacji genu PTEN. Zjawiskami towarzyszącymi są mutacje genów K-Ras, b-kateniny oraz niestabilności mikrosatelitarne. Rzadziej natomiast stwierdzane są takie zmiany, jak mutacje genu p53, p16 czy amplifikacja her2/neu. Obecność mutacji w genie PTEN zlokalizowanym na chromosomie 10 prowadząca do utraty funkcji genu zwiększać będzie zdolność komórki do transformacji nowotworowej. Fosforylacja PI3-k oraz nagromadzenie aktywnych form Akt w komórkach nowotworowych prowadzić będą do aktywacji licznych białek antyapoptotycznych, m.in. białka Bad, czego wynikiem jest blokowanie białek Bcl-2, Bcl-xl oraz szlaku śmierci komórki pośredniczonego przez kaspazę 9. Heterogenność ekspresji genu PTEN stwierdzana w materiale klinicznym pozostaje w korelacji ze stopniem złośliwości histologicznej nowotworu oraz rokowaniem klinicznym. Ekspresja białka PTEN jest istotnym czynnikiem prognostycznym, mówiącym o dłuższym przeżyciu chorych ze zdiagnozowanymi zaawansowanymi postaciami raka endometrium poddanych uzupełniającej chemioterapii. Z kolei brak ekspresji genu PTEN wskazywać może na rozsiew choroby nowotworowej. Stosowanie analizy ekspresji genu PTEN w rutynowej diagnostyce u chorych z rozpoznanym rakiem endometrium podlega licznym ograniczeniom. Jednym z nich jest obecność pseudogenu PTEN aktywnie transkrybowanego tylko w zmienionych nowotworowo tkankach, w tym także w zmienionym nowotworowo endometrium.

Słowa kluczowe
rak endometrium, PTEN, mutacje, karcinogeneza