Przerzuty nowotworowe do kości stanowią problem diagnostyczno-terapeutyczny, są także przyczyną niepowodzeń terapeutycznych, mimo znaczącego postępu zarówno w metodach diagnostycznych, jak i programach leczenia. Przerzuty do kości nie dają jednolitych objawów klinicznych. Mogą przebiegać bezobjawowo, w innych przypadkach powodują silne bóle lub patologiczne złamania. Istotne znaczenie w tych właśnie przypadkach ma rodzaj zastosowanego leczenia. Celem pracy była analiza częstości występowania przerzutów do kości w nowotworach narządów płciowych kobiecych i ocena bezpośredniego efektu przeciwbólowego napromieniania paliatywnego. Materiał i metoda: Analizą objęto grupę 1359 chorych na nowotwory ginekologiczne leczonych w latach 1996-1998 w Klinice Nowotworów Narządów Płciowych Kobiecych Centrum Onkologii – Instytutu w Warszawie. Wszystkie pacjentki na podstawie weryfikacji histopatologicznej, badania przedmiotowego oraz dodatkowych badań obrazowych miały określony stopień zaawansowania wg klasyfikacji FIGO i zakwalifikowane zostały do leczenia radykalnego zgodnie z obowiązującymi protokołami. Z powyższej grupy wyłoniono 20 chorych, które miały przerzuty do kości. U wszystkich kobiet przeprowadzono leczenie – paliatywne napromienianie o założeniu przeciwbólowym. W leczeniu stosowano promienie γ Co⁶⁰ lub fotony X o energii 4, 9 lub 15 MeV, techniką jednego pola lub dwóch pól przeciwległych. Stosowano schematy hipofrakcjonowania po 3, 4, 8 Gy na frakcję odpowiednio w 10, 5 i 1 frakcji. Efekt przeciwbólowy oceniano na podstawie subiektywnej oceny pacjentki oraz możliwości ograniczenia leków przeciwbólowych. Wyniki: Bezpośredni efekt przeciwbólowy uzyskano u 17/20 (85%) chorych. Sposób frakcjonowania dawki nie miał wpływu na efekt bezpośredni napromieniania. Wnioski: Teleradioterapia jest skuteczną metodą paliatywnego leczenia bólu powodowanego przerzutem nowotworu do kości. Sposób frakcjonowania nie ma istotnego znaczenia dla uzyskania bądź braku efektu przeciwbólowego.